Chất ổn định trong thực phẩm là gì ? Những lưu ý mà bạn nên biết

Cập nhật lần cuối: 04/07/2025

Chất ổn định trong thực phẩm là một trong những phụ gia không thể thiếu trong ngành công nghiệp chế biến hiện đại. Chúng giúp giữ cấu trúc, độ đặc và độ ổn định của thực phẩm trong suốt thời gian bảo quản, đồng thời góp phần cải thiện cảm quan và chất lượng sản phẩm.

Chất ổn định là gì

Chất ổn định là gì ?

Chất ổn định (stabilizers) là các hợp chất được bổ sung vào thực phẩm nhằm giữ cho cấu trúc và trạng thái vật lý của sản phẩm luôn ổn định, không bị phân lớp, tách nước hay biến dạng trong suốt quá trình sản xuất, vận chuyển và sử dụng.

Hiện nay, có hơn 20 loại chất ổn định được kiểm định sử dụng trong ngành công nghiệp thực phẩm, mỗi loại có mã ký hiệu E – đánh số từ E400 đến E499.

Công dụng của chất ổn định trong thực phẩm

Chất ổn định có nhiều công dụng quan trọng như: duy trì cấu trúc thực phẩm, cải thiện độ sánh mịn, tăng khả năng giữ nước và giúp các thành phần trong sản phẩm không bị tách rời. Ngoài ra, chúng còn góp phần kéo dài thời hạn sử dụng và ổn định cảm quan của thực phẩm trong thời gian dài.

Các loại chất ổn định phổ biến

Dưới đây là một số chất ổn định được sử dụng phổ biến trong thực phẩm, đã được cấp phép và kiểm soát nghiêm ngặt về độ an toàn:

• E406 – Agar: Chiết xuất từ rong biển, tạo gel cho thạch, món chay và thực phẩm đóng hộp.
• E407 – Carrageenan: Giúp giữ kết cấu và độ sánh cho sữa chua, kem và các sản phẩm từ sữa.
• E415 – Xanthan gum: Rất phổ biến trong nước sốt, sữa hạt và thực phẩm ăn kiêng nhờ khả năng tạo độ đặc và ổn định.
• E440 – Pectin: Có nguồn gốc từ trái cây, dùng trong mứt, thạch, và các loại sữa lên men để tạo độ đặc và gel hóa nhẹ.

Xem thêm:Chất điều vị trong thực phẩm – Công dụng và ứng dụng

Các loại chất ổn định phổ biến

Ứng dụng của chất ổn định trong thực phẩm

Trong các sản phẩm từ sữa

Các sản phẩm như sữa chưa, kem, phô mai,… đều cần chất ổn định để giữ kết cấu sánh mịn, không bị tách lớp hoặc vón cục trong quá trình bảo quản

Ví dụ như: E441 (Gelatin) giúp sữa chua có độ đặc và mượt mà, E407 (Carrageenan) được dùng để ổn định chất béo.

Việc sử dụng chất ổn định giúp sản phẩm giữ được độ tươi ngon và kết cấu chuẩn xuyên suốt thời gian sử dụng.

Trong đồ uống & nước sốt

Nhiều loại đồ uống như nước ép trái cây, sữa hạt, nước sốt thường gặp hiện tượng phân tách lớp nếu không có tác nhân chống cặn.

Các mã phụ gia như E440 (Pectin), E412 (Guar gum) và E415 (Xanthan gum) giúp duy trì sự đồng nhất, tăng độ sánh mịn và tránh tách nước.

Trong nước sốt – nước chấm, các chất phụ gia tạo độ nhớt giúp giữ cho hỗn hợp không bị tách dầu và nước.

Xem thêm : Sự khác biệt giữa Guar gum và Xanthan gum mà bạn nên biết 

Trong bánh kẹo và thực phẩm chế biến sẵn

Các loại kẹo dẻo, bánh kem hay thực phẩm đóng gói đều sử dụng phụ gia làm đặc để duy trì độ dẻo, đàn hồi tùy từng loại.

Ví dụ: E441 mang tới độ dai đặc trưng cho kẹo dẻo, marshmallow. Các sản phẩm như bột trộn sẵn hoặc mì gói thường dùng phụ gia ổn định cấu trúc để giữ kết cấu, bảo quản thực phẩm lâu hơn.

Chất ổn định trong bánh kẹo thực phẩm đóng gói

Trong thực phẩm đông lạnh

Thực phẩm sau khi rã đông thường dễ bị vỡ kết cấu và mất đi sự đồng nhất. Đó là lý do các tác nhân tạo gel hoặc giữ ẩm như E407 hay E415 được thêm vào kem, súp đông lạnh hoặc bánh mì để đảm bảo chất lượng sau rã đông, giúp sản phẩm vẫn giữ được cảm giác mềm mịn và hấp dẫn.

Trong thực phẩm chay & thay thế thịt

Với thực phẩm thuần chay và sản phẩm giả thịt, các phụ gia tái tạo cấu trúc đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra cảm giác nhai và độ mọng như thịt thật.
Một số phụ gia phổ biến như E461 (methylcellulose), E407 (carrageenan) hay E418 (gellan gum) được sử dụng để mô phỏng kết cấu và giữ nước hiệu quả trong các sản phẩm như thịt thực vật, trứng chay,…

chất ổn đinh trong thực phẩm chay và thay thế thịt

Lưu ý khi sử dụng chất ổn định an toàn và hiệu quả

Việc sử dụng chất ổn định cần đúng liều lượng theo quy định an toàn thực phẩm. Mỗi loại thực phẩm nên dùng chất ổn định phù hợp để đạt hiệu quả tối ưu. Ngoài ra, cần lựa chọn chất ổn định có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định chất lượng để tránh nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Các chất ổn định được cơ quan y tế quốc tế như WHO, FAO hay FDA phê duyệt đều được coi là an toàn khi sử dụng đúng liều lượng. Tuy nhiên, nếu lạm dụng hoặc sử dụng sai cách, có thể gây ra một số phản ứng phụ như đầy bụng, rối loạn tiêu hóa ở người nhạy cảm. Do đó, người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo an toàn sức khỏe.

Bài viết trên chúng tôi đã cung cấp cho các bạn hiểu về chất ổn định và những lưu ý khi sử dụng chất ổn định sao cho hiệu quả. Nếu bạn còn những thắc mắc quan tâm những vấn đề khác thì hãy liên hệ ngay với BIOZYM để được liên hệ và tư vấn cụ thể hơn nhé.